In de hele wereld is het nieuwe jaar nu officieel begonnen. Samoa, een onafhankelijke eilandengroep in de Stille Oceaan, beet gisterochtend de spits af, intussen hebben een aantal kleine eilanden in de Stille Oceaan ook 2012 bereikt. Westwaarts van Samoa ging zo het feestgedruis door: via Nieuw-Zeeland, Australië, Japan over Rusland kwamen we finaal in Gistel terecht. Die gasten van Samoa hun kater was dan allicht al weer opgeklaard. Na ons kwamen nog de Amerikanen, om dan de toer rond te maken en weer in die Stille Oceaan te belanden. In Samoa is dus de feesttaart van Nieuwjaarsdag al verteerd, als enkele eilanden ten Oosten nog beginnen vuurwerk af te steken. Vreemde vaststelling niet?
En zeggen dat we dat zijn beginnen doen door het reizen…
Vanouds werd op elke plek op aarde de lokale tijd gehanteerd. Als de zon in het zuiden stond, was het twaalf uur. Een zonnewijzer wees dan altijd de juiste tijd aan. Met de komst van nauwkeurige uurwerken lukte dat niet meer en ging men over naar de middelbare zonnetijd. Nog altijd gold dat elke plaats zijn eigen tijd had. Dat werd nauwelijks opgemerkt doordat er weinig gereisd werd, en bovendien waren de reistijden lang. Veel mensen hadden zelf geen klok of horloge maar gebruikten de klok op de kerktoren. De torenklok hoefde niet precies gelijk te lopen, want iedereen keek op dezelfde klok.
En de verklaring..?
De aarde draait in 24 uur om haar as. Als we de aarde in 24 zones willen indelen is theoretisch iedere tijdzone van één uur 360°/24 = 15° breed. De nulmeridiaan van Greenwich is het centrum van de UTC. Deze tijdzone strekt zich in theorie uit van 7,5° westerlengte tot 7,5° oosterlengte. De Midden-Europese tijdzone (UTC+1) strekt zich dan in theorie uit van 7,5° oosterlengte tot 22,5° oosterlengte. In de praktijk volgen tijdzones vaak landsgrenzen en hanteren landen uit praktische overwegingen de tijdzone van een belangrijk buurland. Een voorbeeld is de Benelux, die gezien zijn ligging de Greenwich-tijd zou moeten hanteren, maar in navolging van Duitsland de Midden-Europese tijd gebruikt.
De verdeling van de aarde in 24 tijdzones van 15° breed is hoofdzakelijk theoretisch en wordt voornamelijk op volle zee in internationale wateren gebruikt (zogenaamde nautische tijd of zeetijd). In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt bestaan er in de praktijk dan ook meer dan 24 verschillende tijdzones. Dit heeft twee oorzaken. In de eerste plaats verschillen niet alle tijdzones een geheel aantal uren van UTC, ook halve uren en zelfs kwartieren komen soms voor. Zo hanteert bijvoorbeeld Venezuela een tijdzone van UTC-4:30 en Nepal een tijdzone van UTC+5:45. En in de tweede plaats zorgt het grillige verloop van de internationale datumgrens er voor dat sommige plaatsen meer dan 12 uur verschillen ten opzichte van UTC. In totaal zijn er momenteel wereldwijd 40 verschillende tijdzones in gebruik. Er zijn 21 landen die meerdere tijdzones beslaan. Het land met de meeste tijdzones is Frankrijk: dankzij de vele overzeese gebieden zijn dat er in totaal 12 (en gedurende zomertijd zelfs 13). Rusland had de meeste opeenvolgende tijdzones, namelijk 11 (van UTC+2 tot en met UTC+12). Met het begin van de zomertijd op 28 maart 2010 is dit door de Russische regering, naar aanleiding van een wetsvoorstel van president Medvedev, teruggebracht naar 9 tijdzones, waarvan 7 opeenvolgend (de tijdzones UTC+4 en UTC+12 kwamen te vervallen). Het grootste aantal opeenvolgende tijdzones vindt men sindsdien in de Verenigde Staten, namelijk 8 (van UTC-11 tot en met UTC-4). De Volksrepubliek China daarentegen is het grootste land met slechts één tijdzone: sinds 1949 hanteert het hele land UTC+8.
Iedere dag op aarde begint officieel op de Line-eilanden in Kiribati, waar men 14 uur voor loopt op UTC, begint 26 uur later op de onbewoonde Amerikaanse eilanden Howland en Baker, die onder een (nautische) tijdzone vallen die 12 uur achter loopt op UTC, en eindigt daar nog eens 24 uur later.
Twee bijzondere consequenties hiervan zijn dat iedere datum:
- in totaal 50 uur lang ergens op aarde voorkomt en
- dat gedurende twee uur per etmaal (namelijk tussen 10:00 en 12:00 uur UTC) er maar liefst drie verschillende data in gebruik zijn: als het bijvoorbeeld in Reykjavik (UTC+0) 10:30 uur is, dan is het 23:30 uur de vorige dag in Amerikaans-Samoa (UTC-11) en 0:30 uur de volgende dag op Kiritimati (UTC+14).
Met dank aan Wikipedia. U dacht toch niet dat ik dit los uit de mouw kan schudden? 
Geen opmerkingen:
Een reactie posten